İnternette Kişilik Haklarına Saldırı Suçu

Kişilik hakkı insanların sahip olduğu en temel hakların başında gelmektedir. Herkesin kişiliği, kendi rızasına dayansın veya dayanmasın kanunlar ile koruma altına alınmıştır.

Kişilik haklarının korunması yazılı ve görsel basında günümüzde eskiye oranla daha da oturmuş durumdadır. Ancak teknolojinin ilerlemesiyle ortaya çıkan internet, yazılı ve görsel medyayı sekteye uğratmış olduğu aşikardır.

Geçmişte internet kullanımının günümüzdeki kadar yoğun olmaması nedeniyle bu alanda bir korunmaya ihtiyaç duyulmuyordu. Bu kadar hızla gelişen interneti kontrol etmek ve üzerinden yapılan saldırıları karşı koruma önlemleri almak biraz daha zaman alacak gibi görünüyor.

Bu konuda ifade ve basın özgürlüğüne gereken önem verilmelidir. Buradaki önemli husus, internet ortamında kişilik haklarına saldırı niteliği taşımamalıdır.

İnternet ortamında kişiler kimliklerini gizleyerek dolaşabilirler. Dolayısıyla kullanıcı, başkasının şeref ve haysiyetini zedeleyici açıklamaları kolaylıkla yapabilmektedir.

İnternete bağlı bilgisayarın IP numarası bulunur. IP numaraları hangi bilgisayarla internete girildiğini tespit edebilir. Ancak internet cafe gibi toplu internet ortamlarında bu saldırıyı yapan kişileri tespit etmek biraz daha zorlaşabilir. Burada alınabilecek önlemler internet sitelerine girişlerin önlenmesi olarak düşünülebilir.
Aynı şekilde bir e-posta (elektronik posta, e-mail, hotmail, gmail) ile alıcının kişilik haklarını ihlal etmesi çok kolay olmaktadır.

Şeref ve haysiyeti ihlal edici nitelikteki bir açıklamanın internette yayımından sorumlu olan her kişinin genel hükümler çerçevesinde, söz konusu açıklama nedeniyle mağdura karşı sorumlu olacaktır. Bu nedenle bir web sayfasında okuyucu görüşleri için bir yer ayrılmış ise, buraya gelen mesajlar arasında şeref ve haysiyeti ihlal edici nitelikte olanlar açısından web sayfasını kontrol eden kişi sorumludur. (Nuket Evrim SEVİ – İnternet Servis Sağlayıcılarının Hukuki Sorumluluğu) Saldırı yapıldığı tespit edilen internet servis sağlayıcısına karşı durdurma davası açılabilir. Servis sağlayıcıları “server”larında depolanan bilgileri, silme ve değiştirme imkanlarına sahiptirler.

Ülkemizde 2007 yılında yayınlanan 5651 sayılı İNTERNET ORTAMINDA YAPILAN YAYINLARIN DÜZENLENMESİ VE BU YAYINLAR YOLUYLA İŞLENEN SUÇLARLA MÜCADELE EDİLMESİ HAKKINDA KANUN ile bir takım haklar korunma altına alınmıştır.

İçerik sağlayıcı, internet ortamında kullanıma sunduğu her türlü içerikten sorumludur. İçerik sağlayıcı, bağlantı sağladığı başkasına ait içerikten sorumlu değildir. Ancak, sunuş biçiminden, bağlantı sağladığı içeriği benimsediği ve kullanıcının söz konusu içeriğe ulaşmasını amaçladığı açıkça belli ise genel hükümlere göre sorumludur. İçerik sağlayıcı Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı’nın talep ettiği bilgileri talep edilen şekilde Başkanlığa teslim eder ve Başkanlıkça bildirilen tedbirleri alır.

Yer sağlayıcı, yer sağladığı içeriği kontrol etmek veya hukuka aykırı bir faaliyetin söz konusu olup olmadığını araştırmakla yükümlü değildir. Yer sağlayıcı, yer sağladığı hukuka aykırı içeriği bu Kanunun 8 inci ve 9 uncu maddelerine göre haberdar edilmesi hâlinde yayından çıkarmakla yükümlüdür. Yer sağlayıcı, yer sağladığı hizmetlere ilişkin trafik bilgilerini bir yıldan az ve iki yıldan fazla olmamak üzere yönetmelikte belirlenecek süre kadar saklamakla ve bu bilgilerin doğruluğunu, bütünlüğünü ve gizliliğini sağlamakla yükümlüdür. Yer sağlayıcılar, yönetmelikle belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde yaptıkları işin niteliğine göre sınıflandırılabilir ve hak ve yükümlülükleri itibarıyla farklılaştırılabilirler. Yer sağlayıcı, Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı’nın talep ettiği bilgileri talep edilen şekilde Başkanlığa teslim etmekle ve Başkanlıkça bildirilen tedbirleri almakla yükümlüdür. Yer sağlayıcılık bildiriminde bulunmayan veya bu Kanundaki yükümlülüklerini yerine getirmeyen yer sağlayıcı hakkında Başkanlık tarafından on bin Türk Lirasından yüz bin Türk Lirasına kadar idari para cezası verilir.

Erişim sağlayıcı;
a) Herhangi bir kullanıcısının yayınladığı hukuka aykırı içerikten, bu Kanun hükümlerine uygun olarak haberdar edilmesi halinde erişimi engellemekle,
b) Sağladığı hizmetlere ilişkin, yönetmelikte belirtilen trafik bilgilerini altı aydan az ve iki yıldan fazla olmamak üzere yönetmelikte belirlenecek süre kadar saklamakla ve bu bilgilerin doğruluğunu, bütünlüğünü ve gizliliğini sağlamakla,
c) Faaliyetine son vereceği tarihten en az üç ay önce durumu Kuruma, içerik sağlayıcılarına ve müşterilerine bildirmek ve trafik bilgilerine ilişkin kayıtları yönetmelikte belirtilen esas ve usûllere uygun olarak Kuruma teslim etmekle,
ç) Erişimi engelleme kararı verilen yayınlarla ilgili olarak alternatif erişim yollarını engelleyici tedbirleri almakla,
d) Başkanlığın talep ettiği bilgileri talep edilen şekilde Başkanlığa teslim etmekle ve Başkanlıkça bildirilen tedbirleri almakla yükümlüdür.

Medeni Kanunumuza göre, hukuka aykırı olarak kişilik hakkına saldırılan kimse, hakimden, saldırıda bulunanlara karşı korunmasını isteyebilir. Kişilik hakkı zedelenen kimsenin rızası, daha üstün nitelikte özel veya kamusal yarar ya da kanunun verdiği yetkinin kullanılması sebeplerinden biriyle haklı kılınmadıkça, kişilik haklarına yapılan her saldırı hukuka aykırıdır.

İnternette maddi bir kişilik saldırısı olamaz. Manevi kişilik saldırıları internet aracılığıyla olanaklıdır. Sesli, görüntülü kayıtlar ile, gerçek dışı haberler ile, iftira atma ile, asılsız suçlama ile, sövme ve hakaret ile, fotomontaj ile, karikatür ile, küçük düşürücü yorumlar ile, videodaki el, kol hareketleri ve mimikler ile kişilik haklarına saldırılar gerçekleşebilir.

Herkes, kendisiyle ilgili kişisel verilerin korunmasını isteme hakkına sahiptir. Bu hak; kişinin kendisiyle ilgili kişisel veriler hakkında bilgilendirilme, bu verilere erişme, bunların düzeltilmesini veya silinmesini talep etme ve amaçları doğrultusunda kullanılıp kullanılmadığını öğrenmeyi de kapsar. Kişisel veriler, ancak kanunda öngörülen hallerde veya kişinin açık rızasıyla işlenebilir. Kişisel verilerin korunmasına ilişkin esas ve usuller kanunla düzenlenir.