Yeni Sınai Mülkiyet Kanunu
6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun Getirdiği Yenilikler

Yeni Sınai Mülkiyet Kanunu ile şimdiye kadar Kanun Hükmünde Kararnamelerle koruma altında olan marka, coğrafi işaret, tasarım, patent, faydalı model ile geleneksel ürün adlarına ilişkin hakların bütüncül ve yenilikçi bir anlayış ile korunması hedeflenmektedir.

​Yeni Sınai Mülkiyet Kanunu patentler yönünden II. Abdulhamit döneminde 1879 yılında kabul edilen ve dünyanın altıncı patent kanunu olan mülga İhtira Beratı’ndan sonra ülkemizde yapılan en büyük düzenleme olma özelliğine de sahiptir. Bu bakımdan Yeni Kanun, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk patent kanunu olarak da kabul edilebilir.

Peki, 6769 Sayılı Sınai Mülkiyet kanunu hangi yenilikleri getiriyor?

Patent ve Faydalı Model Uygulamaları Bakımından Getirilen Değişiklikler;

Yeni Kanun ile Türk Patent Enstitüsü’nün ismi Türk Patent ve Marka Kurumu olarak değiştirilmekle birlikte kurumun kısa adı ise bundan sonra “Türk Patent” olarak kullanılacaktır.

Tanımlar

Madde 2- Bu Kanunun uygulanmasında; Kurum: Türk Patent ve Marka Kurumunu, ifade eder.

​
Eski düzenlemede bulunan ve yedi sene koruma sağlayan incelemesiz patent sistemi tamamen kaldırılmıştır. Artık patent müracaatlarında araştırma raporları geldikten sonra incelemesiz bir koruma talebi mümkün olmayacaktır. Artık tüm patentler incelemeli olarak verilecektir.

İnceleme talebi, inceleme raporunun düzenlenmesi ve patentin verilmesi

MADDE 98- Başvuru sahibi, araştırma raporunun bildirim tarihinden itibaren üç ay içinde ücretini ödeyerek incelemenin yapılmasını talep eder. Aksi takdirde başvuru geri çekilmiş sayılır.

Yeni düzenlemede Patentler için belgenin verilmesi kararından sonrası için de itiraz hakkı getirilmiş olup ve böylelikle üçüncü kişiler yargı yoluna başvurmak yerine, belgenin yayınından sonraki 6 ay içinde, Türk Patent ve Marka Kurumu’na başvurarak, tescile itiraz edilebilecektir. İtiraz işlemleri belge sonrasına alındığı için 3 yıldan daha fazla süren süreçlerin yaklaşık 18 aya inmesi hedeflenmektedir. Bu düzenleme ile patentlerin tescili ve ticarileşmesi hızlanacaktır. Güçlü bir sınai mülkiyet sistemi, için hızlanan başvuru ve tescil süreçleri şüphesiz büyük önem taşımaktadır.

​İtiraz ve itirazın incelenmesi

MADDE 99- Üçüncü kişiler, patentin verilmesi kararının Bülten’de yayımlanmasından itibaren altı ay içinde ücretini ödeyerek söz konusu patente;

a) Patent konusunun, 82. ve 83. maddelere göre patent verilebilirlik şartlarını taşımadığı,

b) Buluşun, 92. maddenin birinci ila üçüncü fıkraları uyarınca yeterince açıklanmadığı,

c) Patent konusunun, başvurunun ilk hâlinin kapsamını aştığı veya patentin, 91. maddeye göre yapılan bölünmüş bir başvuruya veya 110 uncu maddenin üçüncü fıkrasının (b) bendine göre yapılan bir başvuruya dayanması durumunda en önceki başvurunun ilk hâlinin kapsamını aştığı gerekçelerinden en az birini ileri sürerek itiraz edebilir.

Küçük buluş olarak tabir edilen faydalı model belgeleri için yenilik araştırması zorunluluğu getirilmiştir. Artık faydalı model müracaatlarında yeni olmayan buluşlar reddedilecektir. Bu sayede aslında dünya üzerinde kullanılmasına rağmen tescil edilen Faydalı Modellerin de tescil edilmesi ile yaşanan sorunlar ortadan kalkacaktır.

Faydalı model ile korunabilir buluşlar ve istisnaları

MADDE 142- (1) 83 üncü maddenin birinci fıkrası hükmüne göre yeni olan ve 83 üncü maddenin altıncı fıkrası kapsamında sanayiye uygulanabilen buluşlar, faydalı model verilerek korunur.

(2) Faydalı modelin yenilik değerlendirmesinde, buluş konusuna katkı sağlamayan teknik özellikler dikkate alınmaz.

Yeni düzenlemede İncelemeli incelemesiz patent ayrımı kalkmış olduğundan tüm Patentlerde koruma süresi 20 yıl, Faydalı Modellerde ise 10 yıl olacak, bu süreler uzatılamayacaktır.

Koruma süresi ve yıllık ücretler

MADDE 101- Başvuru tarihinden başlamak üzere, patentin koruma süresi yirmi yıl, faydalı modelin koruma süresi on yıldır. Bu süreler uzatılamaz.

Yeni düzenleme ile birlikte Yükseköğretim kurumlarında bilimsel faaliyetler ve araştırmalar neticesinde elde edilen buluşlar serbest buluş olmaktan çıkacaktır. Artık Üniversite mensuplarının, patent müracaatları bağlı bulundukları kurumları tarafından direk yapılabileceğinden üniversitelerin patent müracaat adetlerini takip etmek kolaylaşacak ve üniversitelerimizin yenilik ve buluş kapasitelerini yönetebilme imkânı sağlanacaktır. Yeni düzenleme ile buluşlar üzerinde hak sahipliği artık üniversitelerin olacaktır.

Çalışan Buluşları

​MADDE 113- (1) Çalışanın, bir işletme veya kamu idaresinde yükümlü olduğu faaliyeti gereği gerçekleştirdiği ya da büyük ölçüde işletme veya kamu idaresinin deneyim ve çalışmalarına dayanarak, iş ilişkisi sırasında yaptığı buluş, hizmet buluşudur.

(5) Kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanlara buluşları için ödenecek bedel, buluştan elde edilen gelirin üçte birinden az olamaz. Ancak buluş konusunun kamu kurum veya kuruluşunun kendisi tarafından kullanılması hâlinde ödenecek bedel, bir defaya mahsus olmak üzere, bedelin ödendiği ay için çalışana ödenen net ücretin on katından fazla olamaz.

Yükseköğretim kurumlarında gerçekleştirilen buluşlar

​
MADDE 121- (1) 2547 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde tanımlanan yükseköğretim kurumları ile Millî Savunma Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığına bağlı yükseköğretim kurumlarında yapılan bilimsel çalışmalar veya araştırmalar sonucunda gerçekleştirilen buluşlar için, özel kanun hükümleri ve bu madde kapsamındaki düzenlemeler saklı kalmak kaydıyla, çalışanların buluşlarına ilişkin hükümler uygulanır.

Özellikle Üniversitelerimiz bünyesinde faaliyet gösteren Teknoloji Transfer Ofisleri yeni düzenlemedeki “hizmet buluşu” kapsamındaki hususlara çok dikkat etmesi gerekmekte olup bildirim yükümlülükleri, bildirimde yer alması gereken bilgiler, buluş bildirimine ne kadar sürede cevap verileceği gibi hususlar oldukça önem taşımaktadır. Taraflar arasında düzenlenecek sözleşmelerin kanunun emredici hükümlerine uygun bir şekilde hazırlanması ve yazılı olarak kayıt altında tutulması önem arz etmektedir.

Hizmet buluşuna dair bildirim yükümlülüğü

​MADDE 114- (1) Çalışan, bir hizmet buluşu yaptığında, bu buluşunu yazılı olarak ve geciktirmeksizin işverene bildirmekle yükümlüdür. Buluş birden çok çalışan tarafından gerçekleştirilmişse, bu bildirim birlikte yapılabilir. İşveren, bildirimin kendisine ulaştığı tarihi, bildirimde bulunan kişi veya kişilere gecikmeksizin ve yazılı olarak bildirir.

(2) Çalışan, teknik problemi, çözümünü ve hizmet buluşunu asıl gerçekleştirmiş olduğunu, bildiriminde açıklamak zorundadır. Buluşun daha iyi açıklanması bakımından varsa resmini de işverene verir.

(3) Çalışan, yararlanmış olduğu işletme deneyim ve çalışmalarını, varsa diğer çalışanların katkılarını ve bu katkıların şeklini, yaptığı işle ilgili olarak aldığı talimatları ve söz konusu katkılar yanında kendisinin katkı payını da belirtir.

(4) İşveren, bildirimin kendisine ulaştığı tarihten itibaren iki ay içinde, bildirimin hangi hususlarda düzeltilmesi gerektiğini çalışana bildirir. Talepte bulunulmaması hâlinde, ikinci fıkrada belirtilen bildirim geçerli sayılır.

(5) Çalışanın bu Kanunda öngörülen şekilde bildirimde bulunabilmesi için, işveren gereken yardımı göstermek zorundadır.

(6) Çalışan, hizmet buluşunu, serbest buluş niteliği kazanmadığı sürece gizli tutmakla yükümlüdür.

Bu çalışma ile patent ve faydalı model uygulamalarında getirilen değişikliklere kısaca değinilmiş olup, diğer sınai mülkiyet hakları ile ilgili getirilen yeniliklere de gelecek çalışmalarda değinilecektir.

​

Hazırlayan

Av. Mert AYTEKİN